TÜBİTAK’ın “1001-Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Projelerini Destekleme Programı” kapsamında öğretim üyelerimiz Ömer Kamacı, Demet Biltekin ve Prof. Dr. Tolga Görüm’ün yürütücülüklerini yaptıkları üç proje desteklenmeye hak kazandı.

TÜBİTAK tarafından desteklenmeye değer görülen projeler şöyle sıralanmaktadır:

 
Dr. Öğr. Üy. Ömer Kamacı’nın yürütücülüğündeki ‘’ Gördes Asmasifi (Manisa) İçerisindeki Tersiyer Kabuksal Ergiyiklerinin Termodinamiği, Petrolojisi ve Çekirdek Kompleksi Gelişimindeki Rolü’’ başlıklı proje, Menderes Masifi içerisindeki Tersiyer yaşlı kıtasal kabuk süreçlerinin termodinamik ve petrolojik evrimine odaklanıyor. Migmatizasyon ve takip eden kıtasal magmatizmanın uzay-zamandaki yerinin ve çekirdek kompleksi gelişimindeki rolünün ortaya konması projenin temel amacını teşkil ediyor.

Doç. Dr. Demet Biltekin’in yürütücülüğünü yaptığı “Ege Denizi Paleoiklim Kayıtlarının Çoklu Parametre Yöntemlerle Tayini Ve Gelecek Iklim Değişikliğinden Etkilenebilirliğinin Belirlenmesi’’ başlıklı proje, Ege Denizi’nde yer alan Edremit, Güllük ve Gökova Körfezlerinden alınacak olan sediment karotlarında çoklu-parametre yöntemler kullanarak kuzeyden güneye Ege Denizinin, Holosen dönemi süresince bölgesel eski iklim kayıtlarını ortaya çıkararak küresel iklim koşullarından ne denli etkilendiğini ve bununla ilgili olarak paleo-oşinografik koşullardaki değişimleri ortaya çıkarmayı amaçlamaktadır.

Prof. Dr. Tolga Görüm’ün yürütücülüğünü yaptığı “06 Şubat 2023 Mw 7.8 ve Mw 7.6 Depremlerinin Tetiklediği Heyelan Alanlarının Belirlenmesi, İzlenmesi ve Ardışık Jeomorfik Tehlike Potansiyellerinin Değerlendirilmesi’’ başlıklı proje, İTÜ Avrasya Yer Bilimleri Enstitüsü’nden Prof. Dr. Ömer Lütfi Şen, Twente Üniversitesi’nden Doç. Dr. Hakan Tanyaş, Hacettepe Üniversitesi’nden Dr. Saygın Abdikan, Orta Doğu Teknik Üniversitesi’nden Prof. Dr. Lütfi Süzen ve Yıldız Teknik Üniversitesi’nden Prof. Dr. Fusun Balık Şanlı tarafından iş birliği çerçevesinde farklı kurum ve araştırmacıları bir araya getiriyor.

Projenin Amacı

06 Şubat 2023 tarihinde, ~100.000 km²’lik bir alanda, 11 ilimizi doğrudan etkileyen Mw 7.8 ve Mw 7.6 büyüklüğünde iki ana deprem meydana gelmiştir. Doğu Anadolu Fay Zonu’nda gerçekleşen bu depremler yaklaşık olarak 400 km yüzey kırığı oluştururken, bu ikili deprem 52.000’den fazla yurttaşımızın ölümüne yol açarak ülkemizin en büyük ulusal afeti olarak kayıtlara geçmiştir. Söz konusu bu depremler, fay hatları boyunca ve özellikle engebeli dağlık alanlarda binlerce heyelanı (kaya düşmeleri, kaya çığları ve kaymalar) tetikleyerek can ve mal kayıplarına neden olmuştur.

Depremle oluşan derin çatlak sistemlerinin yanı sıra yamaç yenilmeleri ile açığa çıkan molozların ve rusubatın 15 Mart 2023’deki aşırı yağışlarla birlikte hiperkonsantrik akışlarla, ve özellikle moloz ve çamur akmalarına dönüşmesiyle, ne yazık ki 21 yurttaşımız hayatını kaybetmiştir. 100.000 km²’lik bir alanda etkili olan heyelanların gelecek dönemde de devam edebilecek tehlike potansiyelinin belirlenmesi, izlenmesi ve detaylı olarak analiz edilmesi bölgedeki mevcut heyelan riskin azaltılması noktasında son derece büyük öneme sahiptir. Bunun yanı sıra Türkiye sınırları içerisinde kaydedilmiş en büyük ve gün altı bir farkla gerçekleşen ikili deprem dizisinin neden olduğu heyelanların da belgelenmesi projenin ana amaçları içerisindedir.

Proje kapsamında ortaya çıkarılması hedeflenenler ana hatlarıyla şunlardır:

• Çalışma alanına ait deprem öncesi ve sonrası verilerin derlenmesi ve entegrasyonu (İP-1),
• Depremin tetiklediği heyelanlara ilişkin olay envanter haritasının oluşturulması (İP-2),
• Belirlenen lokalitelerin detaylı jeomorfolojik tehlike değerlendirmesinin yapılarak izlenecek anahtar lokalitelerin seçilmesi (İP-3),

Anahtar lokalitelerin InSAR aracılığıyla yüzey deformasyonunun izlenmesi (İP-4) Heyelanların yüzey deformasyon hızlarının kestirimini hedefleyen makine öğrenme modelinin geliştirilmesi ve heylanlara ilişkin tehlikenin değerlendirilmesi

Toplamda 36 ay sürecek projenin sonuçlarını https://geohazard.itu.edu.tr/ adresinden takip edebilirsiniz.